Stowarzyszenie Ziemia Gnieźnieńska
Wspieramy zabytki kulturty polskiej
Młodzież o patriotyzmie
Ziemia Gnieźnieńska podsumowała projekt
Warszawa widziana okiem ucznia w 100.rocznicę odzyskania Niepodległości

Tematykę przedawnienia roszczeń regulują przepisy Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. Zgodnie z art. 117 Kodeksu cywilnego z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.

Na wstępie należy zaznaczyć, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Bieg przedawnienia roszczenia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.

Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:
1) co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej;
2) co do roszczeń, które przysługują osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;
3) co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa;
4) co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody.

Przedawnienie względem osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od ustania przyczyny jego ustanowienia. Jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, jego bieg liczy się od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego albo od dnia, w którym ustała przyczyna jego ustanowienia.

Bieg przedawnienia przerywa się:
1)  przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3)  przez wszczęcie mediacji.

 Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

Terminy przedawnienia roszczeń są następujące:
a) jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat,
b) jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata;
c) jeżeli koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata;
d)  roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.

Na wstępie należy wskazać, iż tematykę przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza regulują między innymi przepisy Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego spadkobierca może bądź spadek przyjąć bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, bądź przyjąć z ograniczeniem odpowiedzialności za długi ( przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź spadek odrzucić.

Stosowne oświadczenie spadkobierca składa przed Sądem lub przed Notariuszem. Na złożenie oświadczenia woli przedmiocie sposobu przyjęcia spadku, czy też jego odrzucenia spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania. W razie braku oświadczenia spadkobiercy w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swego powołania skutkuje przyjęciem spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza czyli bez odpowiedzialności za długi spadkowe własnym majątkiem.

W czasie od otwarcia do przyjęcia spadku spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tylko ze spadku (art. 1030 zd. 1 KC), wskutek czego do czasu przyjęcia spadku egzekucja na zaspokojenie długu spadkodawcy dopuszczalna jest tylko ze spadku. Przed przyjęciem spadku nie może być z niego również prowadzona egzekucja na zaspokojenie osobistego długu spadkobiercy. Z punktu widzenia odpowiedzialności za długi spadkowe, w okresie tym istnieją dwie odrębne masy majątkowe (dotychczasowy majątek osobisty spadkobiercy i majątek spadkowy), z których do dyspozycji wierzycieli spadkodawcy pozostaje wyłącznie majątek spadkowy. Po przyjęciu spadku następuje zatarcie wspomnianego podziału i zasadniczo połączenie obu mas majątkowych w jedną, gdyż od tej chwili spadkobierca odpowiada za długi całym swoim majątkiem (zarówno składnikami dotychczasowego majątku osobistego, jak i składnikami majątku spadkowego).

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza powoduje w zasadzie takie same skutki jak te, która ustawa łączy z przyjęciem spadku wprost. Jedyną różnicą jest powstające w tym momencie ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. W ten sposób spadkobierca odpowiada za długi spadkodawcy tylko do wysokości stanu czynnego spadku. Ograniczenie to odpada jeśli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza albo podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.

Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza może złożyć wykaz inwentarza w sądzie lub przed notariuszem. Wykaz złożony przed Notariuszem zostaje objęty protokołem. W przypadku gdy jest więcej niż 1 spadkobierca może zostać złożony jeden wykaz inwentarza przez wszystkich lub kilku spadkobierców. W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku, przedmiotów zapisów windykacyjnych lub długów spadkowych.